Θεραπεία Gestalt
Η θεραπεία Gestalt είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που επικεντρώνεται στην αύξηση της επίγνωσης, της ελευθερίας και της αυτοκατεύθυνσης ενός ατόμου. Εστιάζει στην παρούσα εμπειρία, στο «εδώ και τώρα», προκειμένου να κατανοήσει το άτομο βαθύτερα τον εαυτό του, τις ανάγκες του και τις ανάγκες της κάθε συνθήκης που βιώνει. Σύμφωνα με την προσέγγιση της Gestalt στην παρούσα εμπειρία συμπυκνώνεται το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενός ανθρώπου και η αποκωδικοποίηση της αποκαλύπτει όλη την πληροφορία που χρειάζεται για να είναι σε αυθεντική επαφή με τον εαυτό του και το περιβάλλον του και να δρα αντίστοιχα.
Η λέξη “gestalt” είναι ένας γερμανικός όρος χωρίς άμεση αγγλική μετάφραση. Γενικά σημαίνει «ολόκληρο» ή «μορφή». Θεωρεί κάθε άτομο ως μια ολότητα, ένα μείγμα μυαλού, συναισθημάτων, σώματος και ψυχής με μοναδικές εμπειρίες και πραγματικότητες.
Η θεραπεία Gestalt βασίζεται στην ιδέα ότι κάθε άτομο εξ’ ορισμού εργάζεται για να επιτύχει προσωπική ανάπτυξη και ισορροπία. Κάτω από αυτό το πρίσμα, αντιλαμβάνεται κάθε είδους δυσλειτουργία ως αποτέλεσμα της προσπάθειας για δημιουργική προσαρμογή στις εκάστοτε συνθήκες και ως τον καλύτερο τρόπο που έχει βρει μέχρι εκείνη την στιγμή για να επιβιώσει.
Με εργαλεία την ενσυναίσθηση, και την άνευ όρων αποδοχή βοηθά τα άτομα να απαλλαγούν από τη στενοχώρια, αφού πρώτα μάθουν πώς να εμπιστεύονται και να αποδέχονται αυτό που νιώθουν.
Ο θεραπευτής δεν σκοπεύει στην πρόσκαιρη ανακούφιση του πάσχοντα από τα δυσάρεστα συμπτώματα της νεύρωσης, αλλά τα χρησιμοποιεί ως εργαλείο και μοχλό για να “αναγκάσει” τους ασθενείς να αναθεωρήσουν αρχικά και να αναδομήσουν τελικά τις αντιλήψεις τους και τις στάσεις του σε ένα νέο “όλον” (Gestalt), το οποίο θα εξαλείψει τα νευρωτικά συμπτώματα.
Λέγοντας νευρωτικά συμπτώματα εννοούμε μια αλλοιωμένη εικόνα για το εξωτερικό περιβάλλον (άλλοι), αλλά και το εσωτερικό περιβάλλον (εαυτός), καθώς δεν μπορεί να αντιληφθεί και να εκφράσει ξεκάθαρα τις ανάγκες του, όπως επίσης και να εκτιμήσει με ακρίβεια τις επιδράσεις των συμπεριφορών του. αδυνατεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του και γενικότερα να φροντίσει τον εαυτό του. Αισθάνεται αβοήθητος και βιώνει αδιέξοδο ως προς την κάλυψη των αναγκών του και απομονώνεται από την επαφή με διάφορα στοιχεία του περιβάλλοντος/πεδίου (μπορεί να είναι δίπλα του κάτι κι εκείνος να μην το βλέπει).
Σκοπός της θεραπείας Gestalt είναι να διευρυνθεί η επίγνωση και να αποκατασταθεί η επαφή με το περιβάλλον (εσωτερικό και εξωτερικό) στην ολότητά του, να ανακαλύψει το άτομο τις πηγές του και το σύνολο του δυναμικού του, αλλά και τους πόρους και τις δυνατότητες που του δίνει το περιβάλλον, ώστε κάθε δράση του να είναι ισορροπημένη και κατάλληλη σύμφωνα με τις απαιτήσεις που διαμορφώνονται από την τρέχουσα πραγματικότητα. Με άλλα λόγια επιδιώκεται η αποδόμηση και η αναδόμηση των διαταραγμένων στερεοτυπικών αντιλήψεων του νευρωτικού ατόμου σε νέο “όλον” (μορφή) που θα είναι σε συμφωνία (αρμονία, ισορροπία) με τις ανάγκες του εαυτού του και του περιβάλλοντος του,
Επομένως, μέσω της θεραπείας gestalt, τα άτομα είναι σε θέση να αναπτύξουν νέες προοπτικές, να αποκτήσουν δεξιότητες ζωής και να φέρουν θετικές αλλαγές στη ζωή τους με μακροπρόθεσμα και σταθερά στο χρόνο αποτελέσματα.
Από τις πιο γνωστές τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι η «άδεια καρέκλα», ο πειεραματισμός και τα παιχνίδια ρόλων, η επεξεργασία των ονείρων, η εστίαση στο εδώ και τώρα και την φαινομενολογία του σώματος, η έκφραση μέσω ποικίλων μορφών τέχνης (ζωγραφική σε χαρτί, στην άμμο, πηλοπλαστική, φωτογραφία, κινηματογράφος, μουσική, χορός κ.α.)